Het Nederlandse stelsel van ziektekostenverzekering
In tegenstelling tot veel andere Europese stelsels is de Nederlandse overheid verantwoordelijk voor de toegankelijkheid en de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland, maar niet belast met het beheer ervan. Het Nederlandse stelsel van ziektekostenverzekering is een combinatie van particuliere ziektekostenregelingen met sociale voorwaarden, gebouwd op de beginselen van solidariteit, doelmatigheid en waarde voor de patiënt. De gezondheidszorg in Nederland wordt gefinancierd via belastingen: verplichte ziekenfondspremies en belasting op inkomen (vooraf vastgestelde heffingskortingen).
Ziektekostenverzekering in Nederland is verplicht als je hier langdurig verblijft en is bedoeld om de kosten van medische zorg te dekken. In de regel moeten alle expats een Nederlandse ziektekostenverzekering hebben, ook als ze in hun thuisland al verzekerd zijn voor gezondheidszorg (zie voor uitzonderingen onze pagina over andere ziektekostenverzekeringen). Binnen vier maanden na ontvangst van je verblijfsvergunning (of inschrijving op het Nederlandse stadhuis voor EU/EER onderdanen) val je onder de Nederlandse sociale zekerheidswetgeving en moet je dus een basispakket ziektekostenverzekering (basisverzekering) afsluiten.
Premie en eigen risico kosten zorgverzekering
Er zijn twee belangrijke kosten die je voor je Nederlandse ziektekostenverzekering moet betalen:
- De maandelijkse premie (premie), een vast bedrag dat elke maand van je bankrekening wordt afgeschreven.
- Het “eigen risico” bedrag (eigen risico), dat een jaarlijks bedrag is dat je voor sommige behandelingen en medicijnen uit eigen zak moet betalen voordat je ziektekostenverzekering de rest dekt. In 2022 is het eigen risico tot een maximum van 385 euro. Als je in een jaar geen medische kosten hebt, betaal je geen eigen risico.
Wat gebeurt er als ik geen ziektekostenverzekering afsluit?
- Als je niet binnen vier maanden een Nederlandse basisverzekering voor ziektekosten afsluit, en het wordt de overheid bekend dat je niet verzekerd bent, dan krijg je een brief van het CAK met het verzoek je binnen drie maanden aan te melden voor een ziektekostenverzekering.
- Krijg je binnen die termijn geen ziektekostenverzekering, dan geeft het CAK je een boete (437,25 euro in 2022).
- Heb je na zes maanden nog steeds geen actie ondernomen, dan krijg je een tweede boete voor hetzelfde bedrag.
- Heb je binnen negen maanden na de eerste brief nog steeds geen ziektekostenverzekering afgesloten, dan schrijft het CAK je namens jou in bij een verzekeraar en die houdt de maandelijkse premie van je salaris in.
- Als je niet zeker weet of je in Nederland een ziektekostenverzekering moet afsluiten, dan kun je contact opnemen met de Sociale Verzekeringsbank om na te gaan of je door je omstandigheden een Nederlandse ziektekostenverzekering moet hebben.
Als je ziek wordt en je hebt geen (Nederlandse of buitenlandse) ziektekostenverzekering om de behandeling in Nederland te dekken, dan moet je de medische kosten zelf betalen.
Soorten Nederlandse ziektekostenverzekering
Er zijn twee soorten ziektekostenverzekering in Nederland:
- Verplichte basisverzekering (basisverzekering)
- Facultatieve aanvullende verzekering (aanvullende verzekering)
Basisverzekering in Nederland (basisverzekering)
Het basispakket in Nederland is verplicht en biedt bij alle verzekeraars dezelfde basisdekking voor ziektekosten, want het wordt door de overheid vastgesteld.
De basiszorgverzekering kost ongeveer 100 euro per maand en dekt zaken als:
- Afspraken met je arts (huisarts)
- Verblijf in het ziekenhuis, operaties en spoedbehandelingen (ziekenhuis)
- Ambulancediensten en ziekenvervoer (ambulancevervoer)
- Voorschriften voor medicijnen (medicijnen)
- Bloedonderzoek
- Tandheelkundige zorg voor kinderen onder 18 jaar (tandarts)
- Beperkte tandheelkundige zorg voor volwassenen ouder dan 18 jaar, beperkt tot tandheelkundige chirurgie, röntgenfoto’s van de tanden
- Geestelijke gezondheidszorg
- Afspraken met medisch specialisten zoals dermatologen, allergologen of inwendige specialisten (medisch specialist)
- Zwangerschap, geboortezorg en verloskundige diensten (zwangerschaps- en geboortezorg)
- Kraamzorg (kraamzorg)
- Gehandicaptenzorg (gehandicaptenzorg)
- Ouderenzorg (ouderenzorg)
- Verpleging op locatie (wijkverpleging)
- Sommige therapeutische diensten, zoals logopedie, ergotherapie en dieetadvies
- Fysiotherapie (fysiotherapie) voor chronische aandoeningen, gedekt vanaf de 21e behandeling
Basisverzekering en eigen risico
Het is belangrijk op te merken dat je voor de meeste van de bovenstaande diensten een deel van de kosten moet dekken via je jaarlijkse eigen risico bedrag (tot een maximum van 385 euro).
Diensten waarvoor geen eigen risico bijdrage nodig is zijn onder andere:
- Afspraken met je arts
- Tandheelkundige zorg en fysiotherapie voor kinderen tot 18 jaar
- Zwangerschap, geboortezorg en verloskundige diensten
- Kraamzorg (kraamzorg), je moet echter een apart uurtarief betalen
- Een actueel overzicht van de dekking van de basisverzekering vind je op de website van de Nederlandse overheid.
Aanvullende verzekeringsdekking (aanvullende verzekering)
Het kan ook nodig zijn dat je een extra dekking neemt voor aanvullende medische behandeling. Hier concurreren particuliere ziektekostenverzekeraars (zorgverzekeraars) om polissen aan te bieden die het best op je gezondheidsbehoeften en levensstijl zijn toegesneden.
Er zijn veel gezondheidsdiensten die (gedeeltelijk) door een aanvullende verzekering gedekt worden, voorbeelden zijn:
- Tandheelkundige zorg voor volwassenen boven de 18, inclusief tandartscontroles, vullingen, hygiëne, reiniging en tandheelkundige implantaten
- Spoedeisende gezondheidszorg voor reizen naar het buitenland
- Alternatieve medische behandelingen zoals acupunctuur, chiropraxie, homeopathie (alternatieve geneeswijzen)
- Vaccinaties (vaccinaties)
- Anticonceptie (anticonceptie)
- Brillen en contactlenzen (brillen en lenzen)
- Gehoorapparaten (gehoorapparaten)
- Plastische chirurgie (plastische chirurgie)
Inschrijving bij een huisarts (huisarts)
Nadat je je Nederlandse ziektekostenverzekeraar gekozen hebt, moet je je inschrijven bij een huisarts. Als je eenmaal een huisarts hebt kun je gemakkelijk een afspraak maken om eventuele gezondheidsproblemen te bespreken. Als je een specifiek onderzoek nodig hebt moet je eerst contact opnemen met je huisarts, die je dan zal doorverwijzen naar de juiste specialist, kliniek of ziekenhuis.
Je kunt Nederlandse artsen in je omgeving online vinden, meestal door te zoeken op “huisarts” en de naam van je stad. Sommige websites geven ook vergelijkende lijsten van artsen op basis van beoordelingen van patiënten.
Je kunt ook verplicht zijn je in te schrijven bij je plaatselijke apotheek (apotheek), zodat ze je medicatiegeschiedenis kunnen bijhouden en je huisarts gemakkelijk recepten kan doorsturen.
Kinderen en Nederlandse ziektekostenverzekering
Kinderen onder de 18 moeten ook verzekerd zijn, maar hun verzekeringsdekking is gratis, zonder maandelijkse premie en zonder eigen risico.
Kinderen kunnen meestal gedekt worden door de verzekeraar van hun ouders, maar het is ook mogelijk andere aanbieders te kiezen. De eerste maand nadat een kind 18 jaar geworden is, moet het zijn maandelijkse premie beginnen te betalen.
Pasgeboren baby’s moeten binnen vier maanden na de geboorte voor een ziektekostenverzekering worden aangemeld.
Hints en tips over de Nederlandse ziektekostenverzekering
Nederlandse verzekeringsmaatschappijen zijn wettelijk verplicht je het basispakket aan te bieden. Ze kunnen geen dekking weigeren op grond van geslacht, leeftijd of gezondheidsprofiel.
Je mag maar één keer per jaar van zorgverzekeraar veranderen, voor het volgende jaar. De uiterste datum om over te stappen is 31 december.
Als je een laag inkomen hebt, kun je in aanmerking komen om je maandelijkse ziekteverzekeringspremies (gedeeltelijk) te laten dekken door de zorgtoeslag.
Veel bedrijven, ook internationale, sluiten collectieve overeenkomsten met verzekeringsmaatschappijen en bieden hun werknemers een kleine korting aan.
Wees je ervan bewust dat er lange wachtlijsten kunnen zijn voor bepaalde diensten.
Van de artsen kan verwacht worden dat ze allemaal Engels spreken.
